De heetste plaats op aarde

Je voelt de zweetdruppels over je rug lopen. Je vraagt je af of het angstzweet is of een simpele bijkomstigheid van een reis naar de heetste plaats op aarde. Als je de afdaling hebt gemaakt naar het kleine dorpje Berahile aan de rand van de Danakil Depressie weet je dat er geen weg meer terug is. Na toestemming te hebben verkregen van de Ethiopische authoriteiten wordt iedere Landcruiser in de convoy vergezeld door een bewapende bewaker van de Afar politie. Bij het zien van de jeugdigheid van de bewakers weet je niet zeker of dit je veiliger doet voelen. Een excursie naar de Danakil Depression is nooit een eenvoudige onderneming. Als een van de meest onbewoonbare en onbegaanbare plaatsen op aarde is een bezoek zelfs voor de meest avontuurlijke zielen een voorzichtige afweging van voors en tegens. De Danakil Woestijn doet zijn bijnaam van 'Land of Death' op akelige manier eer aan als er in Januari jl. 5 toeristen gedood worden door rebellen uit Eritrea, 2 toeristen worden ontvoerd. Niet voor het eerst in de historie ontspoort het aanhoudende conflict tussen Ethiopie en Eritrea met toeristen als onschuldige slachtoffers. De verklaring is even simpel als verontrustend. Eritrea ziet de regio als onderdeel van zijn grondgebied en wil niet dat Ethiopie er geld aan verdiend d.m.v. toerisme en uitbuiting van natuurlijke bronnen. Rebellen zien aanvallen op toeristen als legitieme manier om dit te voorkomen.

De risico's zijn duidelijk, de aantrekkingskracht van het oog in oog komen met een van de meest actieve vulkanen ter wereld en een bezoek aan onaardse landschappen zijn groot genoeg om ze te rechtvaardigen. Het vinden van voldoende avontuuriers die bereid zijn de tocht te maken is een lastiger verhaal. Na lange tijd onzekerheid bevind ik me plotseling met 3 Israeli's en 2 Amerikanen en een nog grotere Ethiopische crew in het midden van de woestijn. Een andere woestijn dan alle anderen. Onderweg naar een van miniscule dorpjes ontmoeten we de Afar, die de Danakil hun thuis noemen en een bedenkelijke reputatie opgebouwd hebben. Bij het zien van de barre omgeving, het voelen van de hitte, kun je alleen maar concluderen dat menselijk bestaan hier onmogelijk moet zijn. En toch weten de Afar hier te overleven. Voor velen is het Asale Meer, een imens groot zoutmeer diep in de Danaklik Depressie, de bron van inkomsten. Geen machines, geen moderne gereedschappen, maar met simpele handwerktuigen en mankracht wordt het zout in plakaten uit de grond gehaald. Met behulp van kamelen wordt het zout getransporteerd naar Mekele, de dichtsbijzijnde stad van waar het zout verwerkt en verder verspreid wordt over de wereld. Het is een lange, zware tocht van 7 dagen die tevoet wordt afgelegd. We volgen de kamelencaravan, waar honderden, zo niet duizenden, kamelen zover als het oog kan zien een indrukwekkend schouwspel vormen. Bij het zien van de ontelbare kamelen vraag je je af hoe immens het zoutmeer moet zijn. Samen met de Afar slaan we kamp op in de woestijn. Over de faciliteiten kunnen we niet klagen. Deze zijn er niet. Douches en toiletten, je hebt de hele woestijn tot je beschikking, zijn overbodig. Slapen doe je onder de sterrenhemel.

De volgende ochtend worden we gemaand voor zonsondergang op te staan om zo vroeg mogelijk te vertrekken. In het programma wordt de tocht richting de vulkaan Erta Ale omschreven als 'de slechtste weg ter wereld'. Dit blijkt positief ingeschat. Een weg is nergens te vinden en het is een raadsel hoe onze gidsen weten te navigeren in een gebied waar iedere kilometer gelijk is aan de voorgaande en zandstormen het zicht soms doen reduceren tot nul. Onderweg vormen nieuwgevormde rivieren het grootste obstakel. De Danakil Depressie is het laagstgelegen gebied in Afrika, en na de dode zee het laagste punt ter wereld. Regen uit de wijde omgeving vind zijn eigen weg naar en in de woestijn en zorgt voor onverwachte, vaak brede rivieren. Het komt meer dan eens voor dat een van de Landcruisers vast komt te zitten in de modder en uitgraven de enige optie is. Na 10 uur stofhappen en rondstuiteren hebben we slechts 80km overbrugd. Als het bijna donker begint te worden rijden we plotseling op versteend lava en zien we de vulkaan in de verte opdoemen. Je waant je plotseling op de maan en als maanwagentjes verplaatsen de landcruisers zich tergend langzaam over de moeilijk begaanbare lavaformaties. Vlak voordat we aankomen bij het kamp aan de voet van de vulkaan wordt onze crew uitgebreid met 2 Afar bewakers uit kleine dorpjes in de buurt. Zoals iedere bijna iedere Afar die we tegen zijn gekomen in het bezit van een indrukwekkend wapen, en met de uitstraling ieder moment klaar te zijn voor een vuurgevecht.

Als het donker is beginnen we een drie uur durende hike richting de krater van de vulkaan. Omringd door bijna evenveel wapens als groepsleden realiseer je je dat de grens met Eritrea letterlijk om de hoek is. Je ziet geen hand voor ogen, compleet afhankelijk van je zaklampje probeer je je voorganger niet te ver uit het oog te verliezen en een weg te zoeken over de lastig ongelijke lavaformaties. Dat dit de plaats is waar het drama met een andere groep zich enkele maanden geleden onttrok merk je aan de nerveusiteit in de groep. Soms resulterend in een valpartij van een van de groepsleden met lelijke verwondingen tot gevolg. Na 2 uur zie je plotseling een grote rode gloed boven de berg uitkomen en maakt nerveusiteit snel plaats voor enthousiasme. Je hart gaat sneller kloppen bij het ruiken van kokend lava en het voelen van de hitte die je tegemoet komt. Het moment dat je voor het eerst over de rand durft te kijken en oog in oog staat met het lavameer enkele meters onder je is onwerkelijk. Bij het zien van een van de meest mysterieuze en krachtige natuurverschijnselen, bij het horen van de oergeluiden, het ruiken van de giftige gassen die vrijkomen, ben je snel het afzien wat voorafgegaan is vergeten.

Na een tijdje slaat de vermoeidheid toe en slaan we kamp op enkele tientallen meters van de vulkaan. Voor zonsopgang gaan we nog even afscheid nemen van Erta Ale. Niets kan je voorbereiden op het afscheid dat Erta Ale in gedachte heeft. De vulkaan spuugt aan alle kanten lava omhoog, meters over de randen waar we de dag ervoor nog comfortabel onze fotos konden maken. Angstaanjagend. Het lijkt het begin van een ware uitbarsting en met de gedachte van 4 uitbarstingen in de laatste 12 jaar vraag je ter geruststelling aan de gids of dit normaal is. Geruststelling volgt niet bij het zien van het verontruste gezicht van de doorgewinterde gids en de mededeling dat ook voor hem de eerste keer is dat de vulkaan zo actief is. Na een half uurtje wordt de vulkaan weer kalmer en zetten we de hike terug naar kamp weer in.

Met een groot aantal gemixte emoties is de weg terug nog zwaarder dan de heenweg. Nog voordat we het voorgaande avontuur hebben kunnen verwerken bevinden we ons in het volgende. Op weg naar de belofte van een van de meest bizarre landschappen op onze planeet maken we kennis met de Gara, oftewel vuurwind. Je doet je best om het zweet dat je in deze helse temperaturen verliest bij te drinken maar je hebt het idee de strijd te verliezen. Plotseling ben je op de plaats waar science fiction films hun inspiratie vandaan halen, en weet je niet zeker of je je echt nog op aarde bevindt. Een groot buitenaards landschap met alle kleuren van de regenboog strekt zich voor je uit. Neongele meren, feloranje heuvels, kleine geizers met giftige gassen. De wetenschappelijke uitleg voor dit alles doet er allang niet meer toe. Ondenkbaar in ieder ander land is het toegestaan om te gaan en staan waar we willen, zolang we aanraking met de giftige meren vermijden en oppassen met het inademen van de gassen. Je voelt je schuldig als je de miljoenenjaren oude formaties onder je voeten hoort kraken, maar je kunt je onmogelijk inhouden om verder op onderzoek uit te gaan. Na een memorycard volgeschoten te hebben met onwerkelijke fotos staan er nog enkele korte bezoekjes naar even onwerkelijke warmwaterbronnen en bijzondere landschappen. Je zintuigen hebben moeite om het allemaal nog op te nemen en te verwerken.

Als het tijd is om terug te keren naar de planeet aarde is het vooruitzicht naar een douche, schone kleren en goede nachtrust een prettige gedachte.